Suriye’de yeni bir anayasa hazırlığı için kurulması öngörülen komisyon başta olmak üzere sürecin ana parametrelerinin belirlenmesi için dün Cenevre’de BM’nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura tarafından düzenlenen son tur görüşmelerde ABD kapsamlı bir çerçeve öneri sundu.

Belge ABD’nin Suriye’de Esad’lı geçişi ve bölgesel yönetimleri dışlamadığına yönelik önemli ipuçları taşıyor. ABD, kurulacak anayasa komisyonunda ‘kuzeydoğu Suriye’den de temsilciler bulunmasını istiyor. ‘Kuzeydoğu Suriye’, terör örgütü PKK’nın uzantısı YPG’nin ana unsur olduğu SDG’nin kontrolünde bulunuyor.

ABD başta olmak üzere Batı’nın Suriye’de siyasi çözüm arayışlarının adresi olarak gördüğü Cenevre sürecinin canlandırılması için Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, yeniden devrede. Mistura, Cenevre’de hafta boyunca süren toplantılarda Suriye krizinin başat aktörleriyle kurulması öngörülen yeni anayasa komisyonu ile anayasal reform sürecini masaya yatırdı. Mistura, ilk iki gün Astana sürecinin garantörü Türkiye, Rusya ve İran’ın temsilcileriyle bir araya geldi. Hemen ertesinde ise Mistura’nın masasında, ABD’nin başını çektiği Fransa, Almanya, İngiltere, Mısır, Ürdün ve Suudi Arabistan’dan oluşan ‘Küçük Grup’ temsilcileri vardı. Toplantıda ABD’yi Suriye Özel Temsilcisi Büyükelçi James Jeffrey ile yardımcısı Joel Rayburn temsil etti.

ABD heyeti Cenevre’de masaya Trump yönetiminin Suriye için öngördüğü siyasi vizyonu ortaya koyan, bağlayıcılığı olmayan bir belge (non-paper) koydu. Kamuoyu ile paylaşılmak üzere hazırlanmadığı vurgulanan belgenin Suriye’de siyasi çözüm için ABD’nin ‘Küçük Grup’taki ülkelerle birlikte çizdiği hedefler açısından rehber niteliğinde olduğu belirtildi. Belgede siyasi çözüm parametresi olarak sekiz maddeye yer verildi:

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2254 sayılı kararına bağlı olarak ‘Küçük Grup’ şöyle bir Suriye hükümetinin arayışında olmalı:Teröristleri desteklemeyen ve onlara güvenli alan sağlamayan;Kitle imha silahlarından arındırılmış ve kitle imha silahı programlarını kanıtlanabilir bir biçimde sonlandırmış;İran rejimi ve onun militan uzantılarıyla ilişkisini kesmiş;Komşularına tehdit oluşturmayan;

Sığınmacıların evlerine gönüllülük esasına dayalı, güvenli ve onurlu dönüşü için gerekli koşulları sağlayan;Savaş suçlularını ve insanlığa karşı suç işleyenleri yargılayan ya da bunu yapması için uluslararası toplumla işbirliği içinde olan.

BM himayesinde ve BMGK 2254 sayılı kararı uyarınca işletilecek siyasi süreç, anayasal reformlar ve BM’nin gözetiminde yapılacak seçimlerle sonuçlanmalı. Suriye hükümeti tarafından kontrol edilen alanlarda, bağışçı ülkeleri tatmin edecek, anayasal reform ve BM gözetiminde seçimle sonuçlanacak bir siyasi sürecin olmaması durumunda uluslararası yeniden inşa desteği verilmeyecek. Anayasa reformu, seçimler ve Suriye’de siyasi çözüm için uygun mekanizma BM himayesi ve kontrolündeki bir anayasa komisyonudur. BM en kısa zamanda anayasa komisyonunu kurmalıdır.

KUZEYDOĞU SURİYE’DEN TEMSİLCİLER VURGUSU: Anayasa komisyonunun belirlenmesi BM’nin sorumluluğunda olmalı. Küçük Grup, BM’yi anayasa reformu ve seçimlerin uygulanması için Suriye hükümetinin, kuzeydoğu Suriye’den temsilcilerin ve burada bahsedilen prensiplere bağlı bir çözümden yana olan Suriye muhalefetinin de aralarında bulunduğu bütün siyasi güçleri sürece dahil etmeye teşvik eder.

DEAŞ’ın kalıcı biçimde yenilgiye uğratılması ile Küresel Koalisyon ve ortakları tarafından temizlenen bölgelere istikrar desteği Suriye’de siyasi çözümün vazgeçilmez unsurlarıdır. Özellikle Ürdün, Golan ve Türkiye sınırlarında burada bahsedilen prensiplerle uyumlu biçimde insani krizi hafifletmeye yönelik çabaların tümü teşvik edilmeli. Küçük Grup, Suriye’de kimyasal silahların kullanımını engellemek için gerekli tüm adımları atacaktır.

MERKEZİYETÇİ YAPI YERİNE YETKİ DEVRİ: ABD’nin Cenevre’de masaya getirdiği metinde Suriye’deki siyasi sürecin ilk adımı olarak gördükleri ‘anayasa reformu’ için gereken adımlar ise altı maddede özetlendi. Yeni anayasada cumhurbaşkanının yetkilerinin bölgesel hükümet kurumlarının bağımsızlığını garanti edecek şekilde düzenlenmesi gerektiği belirtiliyor. Merkeziyetçi yapı yerine bölgelere yetki devri vurgusu da var. Detaylar şöyle:

Cumhurbaşkanının yetkileri hem kuvvetler ayrılığını daha geniş biçimde sağlayacak, hem de diğer merkezi ve bölgesel hükümet kurumlarının bağımsızlığını garanti edecek şekilde yeniden düzenlenmeli.

Hükümet, güçlendirilmiş yetkileri olan bir başbakan tarafından yönetilmeli. Cumhurbaşkanı ve Başbakanın yetkileri arasında net bir ayrım olmalı. Başbakan ve hükümet, cumhurbaşkanı onayına bağlı olmayan bir biçimde atanmalı.Yargı daha geniş bir bağımsızlığa sahip olmalı.Güvenlik kurumları reformdan geçirilerek sivil otoritenin gözetimi sağlanmalı.Yönetme yetkisi açık biçimde devredilmeli, sorumluluk bölgesel bazı kapsayacak şekilde dağıtılmalı.

Seçimlerde aday gösterilebilme üzerindeki sınırlamalar kaldırılmalı. Sığınmacıların, yerlerinden edilmişlerin ve sürgündekilerin de cumhurbaşkanlığı dahil olmak üzere tüm makamlar için aday olabilmeleri sağlanmalı.ABD destekli YPG’nin içinde yer aldığı SDG, halihazırda Suriye’nin doğusundaki Deyrizor’da operasyon yürütüyor.

DİKKAT ÇEKEN YPG NOTU: Belgede terör örgütü PKK’nın uzantısı YPG’nin ana unsur olduğu SDG’nin kontrolündeki bölgelerden ‘kuzeydoğu Suriye’ diye bahsediliyor. Kuzeydoğu Suriye’den temsilcilerin de anayasa komisyonunda yer alması gerektiği belirtiliyor.

Başkan Kınay: "Bugün salonlarda yarın alanlarda olacağız"

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Barcelona	33	73
3. Girona	33	71
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	49
8. Valencia	33	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14