22.09.2012, 02:56

Filistin'in Bağımsızlığı Mı? Yoksa Bütünlüğü Mü?

Ortadoğu gündeminin neredeyse 1900’lülerin başından beri değişmez konularından olan Filistin sorunu her dönemde kendine özgün gelişmeler ile yeni bir boyut kazanmaktadır. Filistin yönetiminin ve bölgede bulunan güçlerin, İsrail Devleti ve uluslararası kamuoyu ile olan ilişkileri inişli çıkışlı bir grafik sergilemektedir. Filistin bölgesindeki içsel dinamikleri ele aldığımız zaman; ortak amacın özgür ve egemen bir Filistin devleti olduğu baskın bir şekilde göze çarpmaktadır. Buna rağmen Filistin topraklarının ve Filistinlilerin yönetimi için metodolojisi ve siyaset algısı farklı temel yönetim güçleri ortaya çıkmaktadır. Filistin direnişinin iki büyük gücü olan El Fetih ve Hamas hem kuruluş, fikir ve teşkilatlanması hem de Filistin’in kurtuluş reçeteleri açısından farklılık göstermektedirler. Bu farklılıklar örgütlerin kuruluş yıllarına yani 60’lı senelere dayansa da 2006’da gerçekleşen Filistin Ulusal Yönetimi seçimlerinde[1] kriz eşiğinin çıtası yükselmiştir. Bu süreç içerisinde çift başlı bir yapı meydana gelmiş ve meşru Hamas yönetimi ABD-İsrail ekseninden ambargo yemiştir. El Fetih ise “Camp David” ten bu yana süre gelen müzakereci tutumu ile batının Filistin üzerindeki meşru temsilcisi konumundaki statüsüne devam etmiştir. Aslında bölgede 2000’li yıllara kadar yapılan müzakere ve barış anlaşmalarının yegâne muhatabı FKÖ ve bu çatı altındaki en büyük güç olan El Fetih olmuştur.[2]

Hamas’ın hükümet kurduğu döneme kadar ki izlediği siyaset; direniş ve taviz vermez bir bağımsızlık mücadelesi üzerineydi. 2006 seçimlerinden sonra, özellikle de Ulusal Birlik Hükümetinin kurulması sürecinde; Hamas, stratejik politika gereği hem Arap ve İslam dünyasından hem de AB üzerinden meşruiyetini ispatlama yönünde pek çok girişimde bulunmuştur. Bunların pek çoğu ise kendisine mesafeli olan Mısır, Suudi Arabistan ve Ürdün gibi Müslüman devletlere, Hamas’ın uzlaşmacı tavrını sergilemek üzerine olmuştur. 2006 seçimlerinden bir ay sonra Mahmud Abbas ve İsmail Haniye arasında bir birlik kurma yönünde en ciddi adım atılmış olsa da İsrail’e karşı yürütülecek politika ve Filistin topraklarının geleceği konusundaki temel antlaşmazlıklar tekrar gün yüzüne çıkmıştır.

Filistin direnişi konusunda olası El Fetih-Hamas ittifakının koşullarının hangi ölçüde belirleneceği halen merak konusudur fakat Filistin halkının genel tavrı; Batı Şeria ve Gazze Şeridindeki farklı yönetimlerin birleşmesi ve demokratik devlet başkanlığı ile birlikte parlamento seçimlerinin yapılmasıdır. El Fetih’in ve Hamas’ın yürürlüğe koyduğu politikaların ayrı ayrı değerlendirilmesi bugün ki çatışmanın ve güç dengesinin analizini kolaylaştırmaktır.

Öncelikle Hamas bölgedeki direniş politikasını iktidara geldiği vakit yumuşatmak zaruretinde kalmıştır. Ancak bu durum ise bir dönemler dünya siyasetinde yalnız kalmak yerine, belediye düzeyinde temsil haklarına sahip olmayı tercih eden Arafat’ın eleştirildiği kadar; Hamas’ın eleştirilmesine neden olmamıştır. Zira uluslararası kamuoyundan destek arama içerisinde bulunan Hamas, Filistin direnişini meşru kılmak için örgüt felsefesinden taviz vermek yerine diplomasi metotlarını etkin kullanmayı tercih etmiştir. Aralarında Türkiye ve İran’ın da bulunduğu pek çok İslam ülkesine diplomatik temaslarında bulunmuşlardır.

Filistin yönetiminin dış politikada müttefik arayışlarını bir kenara bırakırsak, iç siyasi dengelerde devlet başkanlığını elinde bulunduran El Fetih karşı denge olarak ortaya çıkmaktadır. Meşru hükümetin yapması gereken hizmetleri bakanlık ve başkanlık düzeyinde müdahalesi ile tırmanmıştır. Bunun sonucunda ise Gazze merkezli bir Hamas ve Batı Şeria merkezli FKÖ- El Fetih yönetimi oluşmuştur.

Diğer ana yönetim unsuru olan El Fetih’in Filistin politikalarının özellikle de 2006’dan sonra giderek güvenilirliğini yitirdiği gözlemlenmektedir. Yıllardır Filistin halkı için temel siyasi irade olarak söz söyleme hakkına sahip olan El Fetih, parlamento içerisindeki yolsuzluklardan başlayıp da yeni Yahudi yerleşim birimlerinin kurulması için İsrailli taşeronlara Filistin çimentosu satılmasına kadar pek çok örnekle[3] git gide itibar kaybına uğramıştır.. Filistin’de uzlaşma ve İsrail devletinin meşruluğunu kabul eden taraf olan El Fetih, geniş bir örgütsel yapıya sahip olmasından ötürü Yaser Arafat’ın son dönemlerinde ve Arafat’tan sonra mensuplarının hâkimiyetini tam anlamı ile kontrol edememiştir. Yıllardır süregelen sorunların bir türlü netliğe kavuşamaması, Gazze ve Batı Şeria bölgelerindeki siyasi ve idari bölünmüşlük, Gazze bölgesine İsrail ve Mısır tarafından uygulanan ambargolar ve Hizbullah’ın Güney Lübnan’daki başarısı; Filistin halkı için El Fetih’e karşı Hamas’ın daha belirgin şekilde desteklenmesine neden olmuştur.

2000 yılı sonrası El Fetih ve Hamas cephelerindeki bu gelişmeler ışığında bu iki temel gücün ittifakı için tüm İslam devletleri ve Arap Birliği kelimenin tam anlamı ile yoğun uğraş vermiştir.[4] Ağustos 2006 tıkanan Ulusal Birlik hükümeti görüşmeleri, 2007 başlarında olumlu bir atmosfer içerisinde Mekke’de tesis edilmiştir. Mart 2007’de İsrail’in Gazze saldıralarına Hamas’ın terörist bir kuruluş olduğu gerekçesi ile devam etmesi, Ulusal Birlik Hükümetinde tekrardan bölünmelere neden olmuştur. Haziran 2007’de Hamas’ın; Gazze’nin kontrolünü ele geçirmesi ve Ocak 2008 tarihinde ise İsrail’in yoğun bir Gazze kuşatmasına başlaması Mahmut Abbas’ın olağanüstü hale gitmesine yol açmıştır. 2008-2011 yılları arasında ise tablo değişmemiş, Filistinliler hem içteki iki dinamiğin çatışması hem de uluslararası Gazze ambargosu nedeni ile çok güç bir durumda kalmıştır.

Filistin yönetimi, Arap dünyası için büyük bir ikilem teşkil etmektedir. Bu unsur; Batı karşıtlığı üzerine hem bir itibar meselesi hem de Batı bloğu ile ilişkilerini geliştirme aracı olarak kullanılmaktadır. Hamas’ın ilk başlarda yalnız bırakılması uluslar arası arenada İran merkezli bir siyaset izlemesine neden olmuş bunun üzerinde ilk olarak Ürdün Kralı Abdullah tarafından kullanılan “Şii hilali” kavramını ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte uzlaşmacı ve barış stratejisi içerisinde bulunan El Fetih ise baskın güç olarak kabul görmüştür. Özellikle Suudi Arabistan-İran zıtlaşmasından ötürü Arabistan-Ürdün ikilisi ve Barış sürecindeki İsrail’in tanınmasından ötürü İsrail, El Fetih’in Filistin üzerindeki meşruluğunun artmasını istemesi olasıdır. Lakin bu noktada iki örgütün küresel geçerliliği üzerinden meşruluğunu tartışmak uluslararası hukukun self-determinasyon ilkesine aykırıdır.

Şüphesiz iki örgüt, bağımsızlık davası ve Filistin halkı için sayısız fedakârlıkta bulunmuştur. Filistin’in kendi bütçesinden tutun direniş örgütlerine kadar tüm yaşamsal faaliyetleri dış desteklidir. Bunun için Filistin üzerindeki meşru hükümet sorunu “düşük seviyeli kriz politikaları” ile batı tarafından manipüle edilmeye açıktır. Buradaki belirleyici tutum ise İslam dünyasının “Arap Baharı” denilen olgu ile nasıl bir pozisyon sergileyeceğidir. Mısır’daki devrim sonucu istediğini elde etmiş görünen Müslüman Kardeşler, Mısır yönetiminin Gazze ambargosunu kaldırmasını sağlamıştır. Bunun yanı sıra Son günlerde sorulması gereken soru ise Hamas’ın batı tarafından meşru kabul edilmesi için Müslüman Kardeşler eski dost Suriye-İran bloğuna karşı tavrını daha belirgin hale getirecek midir? Bu dengeleri göz önünde bulundurursak güçlü bir Filistin iradesi için Gazze ve Batı Şeria bölgelerinin bütünlüğü önem arz etmektedir. Bağımsızlığa giden süreç Filistinli Arapların ortak mutabakatından çıkacaktır.

#Filistin #in #Bağımsızlığı #Mı #Yoksa #Bütünlüğü #Mü

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	33	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Konyaspor	34	36
16. Gaziantep FK	34	34
17. Hatayspor	34	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Girona	33	71
3. Barcelona	32	70
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	33	51
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	37
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14