13.09.2014, 13:22

Muhtar Sakafî Hareketi ve Kerbela’nın İntikamı

Kerbela’nın intikamı için başlatılmış ve gerçekten kayda değer sonuçlar doğurmuş olan hareketlerden biri Muhtar Sakafi hareketidir. Hareketin öncüsü Muhtar Sakafi, İslam tarihinde derin bir iz bırakmış ve deyim yerindeyse kendi ölçülerinde çığır açmış biridir.

Muhtar, Taif’in Sakif kabilesine mensuptu. Babası Köprü savaşında yaşamını yitirince amcası Mesud oğlu Sa’d tarafından yetiştirildi. Sa’d, Cemel Vak’ası’nda Hz. Ali’nin yanında yer aldı ve sonradan Medain valiliğine atandı. Muhtar, büyük olasılıkla amcası tarafından Hz. Ali taraftarı olarak yani Alici olarak yetiştirildi.

Muhtar’ın en önemli özelliklerinden biri de son derece iyi bir söylevci yani hatip olup insanları etkileyebilmesiydi. Çok cesur ve atılgan bir şahsiyet olan Muhtar, daima Ali yanlısı bir çizgi takip etti. Bu yönde bazı aksi iddialar ve örnekler rivayet edilse de ona tarihi kimliğini kazandıran son hareketi söz konusu iddia ve örnekleri geçersizlemektedir. Dahası başkaca bazı örnekler de ondaki Alici tavrı gözler önüne sermektedir.

Bu noktada iki örneği sunmak isabetli olacaktır.

Büyük şehit Adî oğlu Hucr olayında kendisinden Kufe Valiliği tarafından Hucr aleyhine tanıklık yapması istendiğinde o, bu istediği kararlılıkla reddetmiştir. Bundan dolayı da cezai yaptırıma uğramış ama bir kısım girişimler sonucu daha büyük bir sorunla karşılaşmaktan kurtulmuştur.

Muhtar, Akil oğlu Müslim’in Kufe Valisi Ziyad oğlu Ubeydullah tarafından vahşice katledilmesine de sert tepki gösterdi. Bundan ötürü de hapse atıldı. Bir vesileyle hapisten kurtulan Muhtar, bir yıl kadar Taif’te kaldı.

Yezit’in ölüm haberi üzerine Hicaz’a giden Muhtar, burada ehlibeyt yakınlarına ulaşarak başlatacağı hareket için onlardan destek istedi. Bu maksatla Hz. Ali’nin oğlu Muhammed b. Hanefiyye’ye gitti. Ona Kerbela’da vahşice canlarına kıyılan ehlibeytin intikamını almak için yakında Kufe bölgesinde bir hareket başlatacağını bildirdi.

Muhammed bin Hanefiyye ise şöyle dedi;

“ Yüce Allah, bir takım vasıtalarla ehlibeytin öcünü zalimlerden alacaktır.”

Muhtar, bu sözden kendi hareketi için bir destek anlamı çıkararak Kufe’ye gitti. Hemen çalışmalarına başladı. Halk arasında hareketi için propagandaya başladı.

Muhtar, Muhammed bin Hanefiyye’nin kendisini emir / vezir olarak görevlendirdiğini, bu sebeple haksızlığa ve zulme karşı direniş başlatıp mücadele edeceğini, ehlibeytin öcünü alacağını, iyilerin yanında kötülerin karşısında olacağını, Allah’ın kitabı ve elçisinin sünnetini ihya edeceğini belirterek yoğun bir örgütlenmeye girişti. Bu maksatla halktan biat almaya başlayan Muhtar o sırada cereyan eden Tevvabun Hareketine katılmadı ve destek de vermedi.

Tevvabun Hareketinin başarısızlığa uğramasının ardından çalışmalarını daha da yoğunlaştıran Muhtar, o esnada Kufe Valisi olan Abdullah bin Yezit’e şikâyet edildi. Şikâyetler sonucu tutuklanıp hapse atıldı. Bu durum kendisine yönelik biatların hızla artması sonucunu doğurdu. Özellikle ehlibeyt yakınları Muhtar’a yoğun bir şekilde biat etmeye başladı. Sonunda Ömer oğlu Abdullah’ın tavassutuyla şartlı da olsa zindan çıkmayı başardı.

Valilik, Muhtar’ı serbest bırakmadan önce, bundan böyle Kufe ve çevresinde herhangi bir isyana kalkışmaması ve taşkınlık yapmaması doğrultusunda kendisinden söz aldı. Fakat Muhtar, faaliyetlerine devam etti. Kendisine biat edenlerin sayısı daha da arttı. Özellikle Mevali denen Arap olmayan Müslümanlar tarafından da şiddetle ve heyecanla destekleniyordu. Hatta Muhtar, Mevaliden bazı kimselere de komutanlıklar verdi ki bu, karşıtlarınca yadırgandı. Zira Araplarda Arap olmayanlara karşı Müslüman dahi olsalar bir dışlama söz konusuydu. Muhtar İslam tarihinde Mevalileri de yönetime ortak etmesi bağlamında yeni bir yol açtı.

Muhtar, bu sırada cesaret ve kahramanlığıyla meşhur olan Eşter oğlu İbrahim’i de kendi saflarına katmayı başardı. Eşter oğlu İbrahim, Hz. Ali’nin ünlü kumandanlarından El – Eşter Nehaî’nin oğlu olması itibariyle de çevresinde son derece saygın bir kimse olarak kabul gören biriydi. Eşter oğlu İbrahim’in Muhtar hareketine katılması Muhtar’ın gücüne güç kattı. Muhtar, koşulların yeterince olgunlaştığını düşündü ve Hicri 66 yılı Rebiülevvel ayının ortalarında yani Miladî 685 yılı Ekim ayı ortalarında büyük ayaklanmayı başlattı. Kufe sokaklarında büyük ateşler yakıldı. İsyan hızla ilerledi ve o sırada Mekke yönetiminin Kufe Valisi olan Muti oğlu Abdullah, valilik köşkünü terk etmek zorunda kaldı. Böylece Muhtar, Kufe’de yönetime el koydu.

Muhtar’ın yönetime el koymasının ardından yaptığı ilk iş, valiliğin hazinesindeki paraları ayaklanmaya katılanlar arasında paylaştırmak oldu. Ardından örgütünü genişletip bağımsızlığını ilan etti.

Sıra intikama gelmişti. Muhtar’ın emriyle Kerbela katliamında İmam Hüseyin’in karşısında yer alanların peşine düşüldü. Böylece İmam Hüseyin için öldürme talimatı veren Ziyad oğlu Ubayedullah başta olmak üzere Sa’d oğlu Ömer, Zilcevşen oğlu Şemir, Tufeyl oğlu Hâkim, Yezid oğlu Havaley Enes oğlu Sinan gibileri teker teker yakalanıp öldürüldü. Kerbela katliamından yaklaşık 6 yıl sonra Temmuz 686 yılı itibariyle Kerbela’nın kısmen de olsa öcü alınmış oldu.

Kerbela katliamı sırasında katledilen İmam Hüseyin ve yanındakilerin kesik başlarının Yezit’e gönderilmesi gibi Muhtar da öç sırasında öldürülenlerin başlarını Muhammed Hanefiyye’ye gönderdi.

Muhtar Sakafi Hareketi böylece büyük ölçüde amacına ulaşmış oldu. Ne var ki yaklaşık bir yıl sonra Mekke yönetimini elinde bulunduran Zübeyr oğlu Abdullah’ın kardeşi Mus’ab komutasındaki ordu Muhtar kuvvetleriyle karşı karşıya geldi. Hammam A’yun civarındaki çarpışmalarda Muhtar kuvvetleri büyük kayıp verdi. Muhtar, sonunda Kufe’ye çekildi. Dört ay süren kuşatmanın ardından çaresiz kalan Muhtar, az sayıdaki taraftarıyla kuşatmayı yarma girişiminde bulunduysa da başarılı olamadı ve 687 yılı Nisan ayı başında çarpışmalarda yaşamını yitirdi.

Muhtar, böyle bir sonla yaşama veda etse de o, tarihe Kerbela’nın öcünü alan kişi olarak geçti. Muhammed Hanefiyye’nin; “Yüce Allah, bir takım vasıtalarla ehlibeytin öcünü zalimlerden alacaktır,” şeklindeki sözü kısmen de olsa gerçekleşmiş oldu. Unutulmamalıdır ki Muhtar Hareketi, Kerbela’nın öcünü tümüyle almış değildir. Öç sadece kısmen gerçekleşmiştir. Tarihin sonraki evrelerinde benzer hadiseler yaşanmaya devam etti. Bilinmelidir ki İmam Muhammed Mehdi’nin zuhuruna değin Kerbela’nın nihai öcü alınmış olmayacaktır.

Muhtar Hareketi, Emevi saltanatına son veremedi. Zira Kufe ve çevresinde cereyan etmişti. Yani coğrafi manada son derece mahdut kalmıştı.

#Muhtar #Sakafî #Hareketi #Kerbela #nın #İntikamı

Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	36	99
2. Fenerbahçe	36	93
3. Trabzonspor	37	64
4. Başakşehir	37	58
5. Beşiktaş	37	56
6. Kasımpasa	37	53
7. Alanyaspor	37	51
8. Sivasspor	37	51
9. Rizespor	37	50
10. Antalyaspor	37	48
11. A.Demirspor	37	44
12. Samsunspor	37	43
13. Kayserispor	37	42
14. Konyaspor	37	41
15. Gaziantep FK	37	41
16. Ankaragücü	37	40
17. Hatayspor	37	38
18. Karagümrük	37	37
19. Pendikspor	37	37
20. İstanbulspor	37	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	34	75
2. Göztepe	34	70
3. Sakaryaspor	34	60
4. Bodrumspor	34	57
5. Ahlatçı Çorum FK	34	56
6. Kocaelispor	34	55
7. Boluspor	34	53
8. Gençlerbirliği	34	51
9. Bandırmaspor	34	50
10. Erzurumspor	34	44
11. Ümraniye	34	43
12. Manisa FK	34	40
13. Keçiörengücü	34	40
14. Adanaspor	34	39
15. Şanlıurfaspor	34	38
16. Tuzlaspor	34	38
17. Altay	34	10
18. Giresunspor	34	7

Takımlar	O	P
1. M.City	37	88
2. Arsenal	37	86
3. Liverpool	37	79
4. Aston Villa	37	68
5. Tottenham	37	63
6. Chelsea	37	60
7. Newcastle	37	57
8. M. United	37	57
9. West Ham United	37	52
10. Brighton	37	48
11. Bournemouth	37	48
12. Crystal Palace	37	46
13. Wolves	37	46
14. Fulham	37	44
15. Everton	37	40
16. Brentford	37	39
17. Nottingham Forest	37	29
18. Luton Town	37	26
19. Burnley	37	24
20. Sheffield United	37	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	36	93
2. Barcelona	36	79
3. Girona	36	75
4. Atletico Madrid	36	73
5. Athletic Bilbao	36	62
6. Real Sociedad	36	57
7. Real Betis	36	56
8. Villarreal	36	51
9. Valencia	36	48
10. Deportivo Alaves	37	45
11. Getafe	37	43
12. Sevilla	36	41
13. Osasuna	36	41
14. Las Palmas	36	38
15. Rayo Vallecano	36	38
16. Celta Vigo	36	37
17. Mallorca	36	36
18. Cadiz	36	32
19. Granada	36	21
20. Almeria	36	17