13.09.2014, 13:22

Muhtar Sakafî Hareketi ve Kerbela’nın İntikamı

Kerbela’nın intikamı için başlatılmış ve gerçekten kayda değer sonuçlar doğurmuş olan hareketlerden biri Muhtar Sakafi hareketidir. Hareketin öncüsü Muhtar Sakafi, İslam tarihinde derin bir iz bırakmış ve deyim yerindeyse kendi ölçülerinde çığır açmış biridir.

Muhtar, Taif’in Sakif kabilesine mensuptu. Babası Köprü savaşında yaşamını yitirince amcası Mesud oğlu Sa’d tarafından yetiştirildi. Sa’d, Cemel Vak’ası’nda Hz. Ali’nin yanında yer aldı ve sonradan Medain valiliğine atandı. Muhtar, büyük olasılıkla amcası tarafından Hz. Ali taraftarı olarak yani Alici olarak yetiştirildi.

Muhtar’ın en önemli özelliklerinden biri de son derece iyi bir söylevci yani hatip olup insanları etkileyebilmesiydi. Çok cesur ve atılgan bir şahsiyet olan Muhtar, daima Ali yanlısı bir çizgi takip etti. Bu yönde bazı aksi iddialar ve örnekler rivayet edilse de ona tarihi kimliğini kazandıran son hareketi söz konusu iddia ve örnekleri geçersizlemektedir. Dahası başkaca bazı örnekler de ondaki Alici tavrı gözler önüne sermektedir.

Bu noktada iki örneği sunmak isabetli olacaktır.

Büyük şehit Adî oğlu Hucr olayında kendisinden Kufe Valiliği tarafından Hucr aleyhine tanıklık yapması istendiğinde o, bu istediği kararlılıkla reddetmiştir. Bundan dolayı da cezai yaptırıma uğramış ama bir kısım girişimler sonucu daha büyük bir sorunla karşılaşmaktan kurtulmuştur.

Muhtar, Akil oğlu Müslim’in Kufe Valisi Ziyad oğlu Ubeydullah tarafından vahşice katledilmesine de sert tepki gösterdi. Bundan ötürü de hapse atıldı. Bir vesileyle hapisten kurtulan Muhtar, bir yıl kadar Taif’te kaldı.

Yezit’in ölüm haberi üzerine Hicaz’a giden Muhtar, burada ehlibeyt yakınlarına ulaşarak başlatacağı hareket için onlardan destek istedi. Bu maksatla Hz. Ali’nin oğlu Muhammed b. Hanefiyye’ye gitti. Ona Kerbela’da vahşice canlarına kıyılan ehlibeytin intikamını almak için yakında Kufe bölgesinde bir hareket başlatacağını bildirdi.

Muhammed bin Hanefiyye ise şöyle dedi;

“ Yüce Allah, bir takım vasıtalarla ehlibeytin öcünü zalimlerden alacaktır.”

Muhtar, bu sözden kendi hareketi için bir destek anlamı çıkararak Kufe’ye gitti. Hemen çalışmalarına başladı. Halk arasında hareketi için propagandaya başladı.

Muhtar, Muhammed bin Hanefiyye’nin kendisini emir / vezir olarak görevlendirdiğini, bu sebeple haksızlığa ve zulme karşı direniş başlatıp mücadele edeceğini, ehlibeytin öcünü alacağını, iyilerin yanında kötülerin karşısında olacağını, Allah’ın kitabı ve elçisinin sünnetini ihya edeceğini belirterek yoğun bir örgütlenmeye girişti. Bu maksatla halktan biat almaya başlayan Muhtar o sırada cereyan eden Tevvabun Hareketine katılmadı ve destek de vermedi.

Tevvabun Hareketinin başarısızlığa uğramasının ardından çalışmalarını daha da yoğunlaştıran Muhtar, o esnada Kufe Valisi olan Abdullah bin Yezit’e şikâyet edildi. Şikâyetler sonucu tutuklanıp hapse atıldı. Bu durum kendisine yönelik biatların hızla artması sonucunu doğurdu. Özellikle ehlibeyt yakınları Muhtar’a yoğun bir şekilde biat etmeye başladı. Sonunda Ömer oğlu Abdullah’ın tavassutuyla şartlı da olsa zindan çıkmayı başardı.

Valilik, Muhtar’ı serbest bırakmadan önce, bundan böyle Kufe ve çevresinde herhangi bir isyana kalkışmaması ve taşkınlık yapmaması doğrultusunda kendisinden söz aldı. Fakat Muhtar, faaliyetlerine devam etti. Kendisine biat edenlerin sayısı daha da arttı. Özellikle Mevali denen Arap olmayan Müslümanlar tarafından da şiddetle ve heyecanla destekleniyordu. Hatta Muhtar, Mevaliden bazı kimselere de komutanlıklar verdi ki bu, karşıtlarınca yadırgandı. Zira Araplarda Arap olmayanlara karşı Müslüman dahi olsalar bir dışlama söz konusuydu. Muhtar İslam tarihinde Mevalileri de yönetime ortak etmesi bağlamında yeni bir yol açtı.

Muhtar, bu sırada cesaret ve kahramanlığıyla meşhur olan Eşter oğlu İbrahim’i de kendi saflarına katmayı başardı. Eşter oğlu İbrahim, Hz. Ali’nin ünlü kumandanlarından El – Eşter Nehaî’nin oğlu olması itibariyle de çevresinde son derece saygın bir kimse olarak kabul gören biriydi. Eşter oğlu İbrahim’in Muhtar hareketine katılması Muhtar’ın gücüne güç kattı. Muhtar, koşulların yeterince olgunlaştığını düşündü ve Hicri 66 yılı Rebiülevvel ayının ortalarında yani Miladî 685 yılı Ekim ayı ortalarında büyük ayaklanmayı başlattı. Kufe sokaklarında büyük ateşler yakıldı. İsyan hızla ilerledi ve o sırada Mekke yönetiminin Kufe Valisi olan Muti oğlu Abdullah, valilik köşkünü terk etmek zorunda kaldı. Böylece Muhtar, Kufe’de yönetime el koydu.

Muhtar’ın yönetime el koymasının ardından yaptığı ilk iş, valiliğin hazinesindeki paraları ayaklanmaya katılanlar arasında paylaştırmak oldu. Ardından örgütünü genişletip bağımsızlığını ilan etti.

Sıra intikama gelmişti. Muhtar’ın emriyle Kerbela katliamında İmam Hüseyin’in karşısında yer alanların peşine düşüldü. Böylece İmam Hüseyin için öldürme talimatı veren Ziyad oğlu Ubayedullah başta olmak üzere Sa’d oğlu Ömer, Zilcevşen oğlu Şemir, Tufeyl oğlu Hâkim, Yezid oğlu Havaley Enes oğlu Sinan gibileri teker teker yakalanıp öldürüldü. Kerbela katliamından yaklaşık 6 yıl sonra Temmuz 686 yılı itibariyle Kerbela’nın kısmen de olsa öcü alınmış oldu.

Kerbela katliamı sırasında katledilen İmam Hüseyin ve yanındakilerin kesik başlarının Yezit’e gönderilmesi gibi Muhtar da öç sırasında öldürülenlerin başlarını Muhammed Hanefiyye’ye gönderdi.

Muhtar Sakafi Hareketi böylece büyük ölçüde amacına ulaşmış oldu. Ne var ki yaklaşık bir yıl sonra Mekke yönetimini elinde bulunduran Zübeyr oğlu Abdullah’ın kardeşi Mus’ab komutasındaki ordu Muhtar kuvvetleriyle karşı karşıya geldi. Hammam A’yun civarındaki çarpışmalarda Muhtar kuvvetleri büyük kayıp verdi. Muhtar, sonunda Kufe’ye çekildi. Dört ay süren kuşatmanın ardından çaresiz kalan Muhtar, az sayıdaki taraftarıyla kuşatmayı yarma girişiminde bulunduysa da başarılı olamadı ve 687 yılı Nisan ayı başında çarpışmalarda yaşamını yitirdi.

Muhtar, böyle bir sonla yaşama veda etse de o, tarihe Kerbela’nın öcünü alan kişi olarak geçti. Muhammed Hanefiyye’nin; “Yüce Allah, bir takım vasıtalarla ehlibeytin öcünü zalimlerden alacaktır,” şeklindeki sözü kısmen de olsa gerçekleşmiş oldu. Unutulmamalıdır ki Muhtar Hareketi, Kerbela’nın öcünü tümüyle almış değildir. Öç sadece kısmen gerçekleşmiştir. Tarihin sonraki evrelerinde benzer hadiseler yaşanmaya devam etti. Bilinmelidir ki İmam Muhammed Mehdi’nin zuhuruna değin Kerbela’nın nihai öcü alınmış olmayacaktır.

Muhtar Hareketi, Emevi saltanatına son veremedi. Zira Kufe ve çevresinde cereyan etmişti. Yani coğrafi manada son derece mahdut kalmıştı.

#Muhtar #Sakafî #Hareketi #Kerbela #nın #İntikamı

Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	34	58
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Rizespor	34	49
8. Alanyaspor	34	48
9. Sivasspor	34	48
10. Antalyaspor	34	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	34	38
15. Karagümrük	34	36
16. Konyaspor	34	36
17. Gaziantep FK	34	34
18. Hatayspor	34	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Girona	33	71
3. Barcelona	33	70
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Valencia	33	50
8. Real Betis	33	49
9. Villarreal	33	45
10. Getafe	33	43
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	33	38
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	33	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14