01.01.2015, 12:08

İnsan ve İnsan Olana Dair

Fatih Sultan Mehmet, Ayasofya Vakfiyesine “İnsan kainatın özüdür. Bu vakıf insanlar içindir” sözüyle başlamış. İnsanın dilini, dinini, soyunu ya da rengini değil yalnızca insan olmasını esas alarak hareket eden bir yaklaşım ortaya koymuştur. Zira Mevlana’nın “kim olursan ol” insansan “yine de gel” düşüncesinin özünde de bu vardır. Gelibolulu Mustafa Ali’nin “Nasihatün Selatün” adlı eserindeki bir şiiri şöyledir:

“Mesacid ü meabid ko adem yap

Kabe yapmakcadır adem yapmak:

Taş ağaç kaydı ne lazım Şahım

Yaraşır şahlara adem yapmak”

Mescit ve mabet yapmaktansa ‘insan yapma’nın daha önemli olduğu, padişaha bunun yakışacağı biçimindeki bir anlayış son derece anlamlıdır. Şeyh Galip’in “Hoşça bak zatına kim zübde-i alemsin sen” ifadesi de yukarıdaki yaklaşımlarla taban tabana uyum içindedir. Zira bütün bu anlayış temelini İslam’dan almaktadır. İnsanı “eşref-i mahlukat” olarak niteleyen yüce İslam dini, “Bir insanı kurtarmanın bir kainatı kurtarmak” anlamına geleceğini söyler.

Çolpan, yaptığı gizli bir görüşmede İsa Yusuf’a “İsa Bey, gerek bizim, gerek sizin için yapılacak şey, adam yetiştirmek; adam yetiştirmek, her şeyden anlayacak adam yetiştirmek. Ne çektiysek adamsızlıktan çektik”, derken aynı gerçeğe vurgu yapmış oluyor. Hatta sufilikte insan “Hiçbir şeye sahip olmayan ama hiçbir şey tarafından da sahiplenilemeyen bir yaratık” olarak nitelenir. Buna karşılık batı dünyası insanı “Homo hominus lupus” (İnsan insanın kurdu) ya da biraz daha ileri giderek “Homo hominus deus (insan insanın Tanrısı) şeklinde tarif etmişti. Balzac “Her insanın bir fiyatı vardır” derken; Hugo “Kainat kadardır insanın beyni” demektedir.

Bir dinin gerçek bir din, bir ideolojinin gerçek bir ideoloji, bir hukukun gerçek bir hukuk, bir bilimin gerçek bir bilim olduğunun temel ölçütü “insan odaklı” olup-olmaması ile ilgilidir. Kalkınmanın, gelişmenin ve medeni olmanın temel ölçütü de bu olsa gerek. Zira din, ideoloji, hukuk ya da bilim insan için, insanı daha mutlu yapmak için vardır. İnsanın ideoloji, din, bilim ya da hukuk için var olduğunu iddia etmek, eşyanın doğasına aykırı fikir yürütmek demektir.

İnsana layık olduğu değer verildiğinde bundan kazançlı çıkan, ona yeterli değeri veren mekanizma olmaktadır. Gerçekten tarihimizde insana yeteri ölçüde değer atfedildiği zaman, toplum yükselmiş ve gelişmiş. İnsana verilen değer azaldığı zaman da toplum çökme noktasına gelmiştir.

İnsan hakları, demokrasi, bireysellik, hukukun üstünlüğü gibi kavramlar insana atfedilen değeri göstermektedir. İşin ilginç yanı, bunların tamamına yakının Batı’da üretilmiş, formüle edilmiş ve uygulamaya konulmuş olmasıdır. Bugün batının üstünlüğü, insana verdiği bu önemden kaynaklanmaktadır. Japonya’da bir firma yöneticisi “Firmamda iki bin adam var. İki bininin kafa gücünden de yararlanmam gerekir” şeklinde konuşmaktadır.

Bilginin en büyük güç, bilgiyi kullanmasını bilen insanın ise en büyük otorite olduğu bir dünyada yaşıyoruz. İnsana akıllıca yatırım yapmasını becerebilenler, dünyaya hakim olacak mesafelere ulaşmışlardır. Dünyada iki tür insan yetiştirildiğini söyleyebiliriz: Birincisi müteşebbis, yaratıcı, sorgulayıcı, üretici, inisiyatif sahibi, yüksek iradeli, enerjik ve hayır demesini bilen insandır. İkincisi ise “yumuşak başlı”, “acınacak kadar evcilleşmiş”, “gönüllü kulluğu peşinen kabullenmiş”, “yerine göre kendi özgürlüğüne kendi eliyle son veren” uysal insan.

İnsan yetiştirme düzeni birinciye benzeyen ülkeler egemen ve kalkınmış oluyor, ikinci tipe benzeyenler de her şeye ihtiyaç duyan, bağımlı ve geri kalmış ülkeler oluyor. Aradaki tek fark, insana verilen önem ve bu öneme uygun insan yetiştirme düzenidir.

#İnsan #İnsan #Olana #Dair

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	34	93
2. Fenerbahçe	34	89
3. Trabzonspor	33	55
4. Başakşehir	34	52
5. Beşiktaş	34	51
6. Kasımpasa	34	49
7. Alanyaspor	34	48
8. Sivasspor	34	48
9. Rizespor	33	48
10. Antalyaspor	33	45
11. A.Demirspor	34	41
12. Kayserispor	34	40
13. Samsunspor	34	39
14. Ankaragücü	33	37
15. Konyaspor	34	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	34	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	34	30
20. İstanbulspor	34	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	32	72
2. Göztepe	32	66
3. Sakaryaspor	32	57
4. Kocaelispor	32	55
5. Ahlatçı Çorum FK	32	55
6. Bodrumspor	32	53
7. Boluspor	32	50
8. Bandırmaspor	32	47
9. Gençlerbirliği	32	47
10. Erzurumspor	32	44
11. Keçiörengücü	32	39
12. Manisa FK	32	37
13. Ümraniye	32	37
14. Şanlıurfaspor	32	34
15. Tuzlaspor	32	34
16. Adanaspor	32	33
17. Altay	32	15
18. Giresunspor	32	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	35	80
2. M.City	34	79
3. Liverpool	35	75
4. Aston Villa	35	67
5. Tottenham	33	60
6. M. United	34	54
7. Newcastle	34	53
8. West Ham United	35	49
9. Chelsea	33	48
10. Bournemouth	35	48
11. Wolves	35	46
12. Brighton	34	44
13. Fulham	35	43
14. Crystal Palace	35	40
15. Everton	35	36
16. Brentford	35	35
17. Nottingham Forest	35	26
18. Luton Town	35	25
19. Burnley	35	24
20. Sheffield United	35	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	33	84
2. Girona	33	71
3. Barcelona	32	70
4. Atletico Madrid	33	64
5. Athletic Bilbao	33	58
6. Real Sociedad	33	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Getafe	33	43
10. Villarreal	32	42
11. Osasuna	33	39
12. Deportivo Alaves	33	38
13. Sevilla	32	37
14. Las Palmas	33	37
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	33	32
17. Celta Vigo	33	31
18. Cadiz	33	26
19. Granada	33	21
20. Almeria	33	14