22.01.2013, 02:24

İktidarı kutsayanlar ve kullananlar

 İnsanlığın var oluşuyla başlar iktidar mücadelesi. Habil ile Kabil’in mücadelesi de özünde bir iktidar mücadelesiydi. İlk insandan ilk mitolojilere kadar anlatılan her hikâye gerçekte bir iktidar hikâyesidir. Yunan mitolojisinde Kronos’un, oğlu Zeus’un eliyle devrilmesi tam anlamıyla bir iktidar mücadelesidir. Mitolojide Kronos da tıpkı babası gibi davranır... Bir oğlunun kendine daha güçlü çıkıp, krallığı elinden alacağını bildiği içindir ki Kronos çocuklarını doğar doğmaz yutar... Ancak karısı, oğlu Zeus’u babası yutmasın diye, doğar doğmaz onu Girit Adasına kaçırır ve yerine kundaklanmış bir taş yutturur kocasına... Günü gelince Zeus, bütün kardeşlerini babasına kusturur. Akıl ve kol gücüyle Kronos’u devirip tanrılar tahtına oturur. Bu devrimle Titanların egemenliği sona erdirilir, Olympos Tanrılarının iktidarı kurulmuş olur.

İktidar, cinsel güdü de dahil bütün duyguların üstünde ve ötesindedir.Ancak iktidarın doğasında da kendisini kullananları çürüten bir mekanizma vardır. 

İktidarın insanları, toplumları ve ahlakları bozduğu önemli ölçüde kabul gören bir anlayıştır. İktidar tutkusu, insanoğlunun en güçlü güdülerinden birisi olmasına rağmen hiç de eşit dağıtılmamıştır.

Bertrand Russel’ın dediği gibi iktidar; rahatlık tutkusu, zevk tutkusu, hatta bazen onaylanmak arzusu ile sınırlandırılmıştır.

Diğer yandan iktidar arzusu güçsüz olan kişilerin, olayların akışını etkilemeleri oldukça zordur. Sosyal değişmelere yol açan kişiler bir kural olarak toplumu değiştirmek isteğini kendilerinde güçlü bir biçimde duyanlardır. 

İktidarı elde etme dürtüsünün iki şekilde ortaya çıkacağını söyleyenler vardır: Açık olarak liderlerde; kapalı olarak lideri izleyenlerde iktidarı elde etme duygusu ortaya çıkar. 

İnsanlar, kendi istekleriyle bir liderin ardına takıldıkları zaman bunu liderin kumanda ettiği grup yoluyla ve iktidarı elde etmek amacıyla yaparlar. Lideri izleyenler, liderin arzularını kendi arzularıymış sanırlar.

İktidarı elinde bulundurmak, duyguyla ilgili bir tecrübedir. İktidar büyüdükçe etkisi de artar. Bilhassa aniden ele geçirildiği zamanlarda iktidar, son derece şaşırtıcı, iktidarı ele geçirenin hareket ve yeteneklerini dumura uğratıcı bir mesele olabilir.

Soljenitsin, zulüm antolojisi niteliğindeki üç ciltlik eserinde iktidara ilişkin çarpıcı analizler yapar. İktidarın teorisini değil, pratiğini yaşayan bir düşünürün kaleminden bakın iktidar nasıl tanımlanıyor:

 “İktidar bir zehirdir, binlerce yıldır tanınır. Hiçbir zaman ve hiçbir kimseye başkaları üzerinde maddi iktidar kurmak nasip olmaya! Ancak, hepimizin üstünde daha üstün bir varlığın bulunduğuna inan, dolayısıyla kendi küçüklüğünü bilen iman sahipleri için iktidarın henüz öldürücü niteliği yoktur. Yukarı alandan yoksun kalanlar için iktidar, kadavradan bulaşan zehir. Bu bulaşmadan kurtuluş yok onlar için.” 

İktidar hakkında Tolstoy’un yazdığını hatırlar mısınız?  “İvan İlyiç’in bulunduğu görevde canı istediği her insanı mahvetmek için yetkisi vardı! İstisnasız hepsi onun elindeydi, içlerinden en önemlisini suçlu olarak karşısına çıkarmak mümkündü.” 

Tolstoy’un dediğine göre adamı işine bağlayan, ödevi onun için çekici kılan, işin bu tarafıydı: “Kendini insanlara hükmeder durumda görmek ’gereğinde yetkisini kısmak’olanağı.” Yetkiyi kısmak! Bizim delikanlılara hiç uymaz. 

İktidarı ellerinde tutanlar para, demir gibi sert bir disiplini ve körü körüne bir imanı benimsetmeye çalışırlar. Ne yapacağı önceden kestirilemez. Bireyi yok edip birbirine kenetlenmiş bir yığın propagandanın saldırısına ve baskısına maruz bırakırlar.

AKP’nin on yıllık süreçte her şeye hakim, bütün aykırı seslere tıkalı ve yoluna çıkan muhalifleri demokratik hoşgörü ile değil, hapishanelerle tehdit etmesi totaliter iktidar algısıyla ilişkilidir. Olgular iktidarın, -az ya da çok- ama mutlaka iktidarda olanları bozduğunu göstermektedir.
#İktidarı #kutsayanlar #kullananlar
Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi
HİÇ BİR ŞEY İÇİN GEÇ DEĞİLDİR...
02 Nisan 2012
Bakû, 19/20 Ocak 1990: “Ölmeğe Veten Yahşı”
22 Ocak 2013
Yorumlar (0)
15
açık
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 36 99
2. Fenerbahçe 36 93
3. Trabzonspor 36 61
4. Başakşehir 36 58
5. Beşiktaş 36 55
6. Kasımpasa 36 52
7. Alanyaspor 36 50
8. Rizespor 36 49
9. Sivasspor 36 48
10. Antalyaspor 36 45
11. A.Demirspor 36 44
12. Samsunspor 36 42
13. Kayserispor 36 41
14. Konyaspor 36 40
15. Ankaragücü 36 39
16. Gaziantep FK 36 38
17. Hatayspor 36 37
18. Karagümrük 36 37
19. Pendikspor 36 36
20. İstanbulspor 36 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 34 75
2. Göztepe 34 70
3. Sakaryaspor 34 60
4. Bodrumspor 34 57
5. Ahlatçı Çorum FK 34 56
6. Kocaelispor 34 55
7. Boluspor 34 53
8. Gençlerbirliği 34 51
9. Bandırmaspor 34 50
10. Erzurumspor 34 44
11. Ümraniye 34 43
12. Manisa FK 34 40
13. Keçiörengücü 34 40
14. Adanaspor 34 39
15. Şanlıurfaspor 34 38
16. Tuzlaspor 34 38
17. Altay 34 10
18. Giresunspor 34 7
Takımlar O P
1. M.City 37 88
2. Arsenal 37 86
3. Liverpool 37 79
4. Aston Villa 37 68
5. Tottenham 37 63
6. Chelsea 37 60
7. Newcastle 37 57
8. M. United 37 57
9. West Ham United 37 52
10. Brighton 37 48
11. Bournemouth 37 48
12. Crystal Palace 37 46
13. Wolves 37 46
14. Fulham 37 44
15. Everton 37 40
16. Brentford 37 39
17. Nottingham Forest 37 29
18. Luton Town 37 26
19. Burnley 37 24
20. Sheffield United 37 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 36 93
2. Barcelona 35 76
3. Girona 36 75
4. Atletico Madrid 36 71
5. Athletic Bilbao 36 63
6. Real Betis 35 55
7. Real Sociedad 35 54
8. Villarreal 36 51
9. Valencia 35 48
10. Getafe 36 44
11. Deportivo Alaves 36 42
12. Sevilla 36 41
13. Osasuna 36 41
14. Rayo Vallecano 36 38
15. Las Palmas 35 37
16. Mallorca 36 36
17. Celta Vigo 36 35
18. Cadiz 36 32
19. Granada 36 21
20. Almeria 35 17