07.01.2013, 02:12

2013 küresel gündem üzerine düşünceler -2-

 Dün kaldığımız yerden 2013’de küresel siyasal ve jeopolitik gündemin ana maddelerini konuşmaya devam ediyoruz.

7) Çin’in ekonomik ve politik yükselişi veABD’nin Pasifik’e dönüşü: Çin ekonomik yükselişi devam ediyor. ABD’nin Orta Doğu savaşına angaje olduğu bir dönemi çok akıllıca değerlendirip, Afrika ve Latin Amerika pazarlarına uzanan Çin, düşük profilli bir dış politika sürdürmeye devam ediyor.Ekonomik ve politik gelişmesine uygun bir askeri yapılanma içinde olmasına rağmen Pekin, düşük profilli bir dış politika izleyerek Washington’u kışkırtmamaya çalışıyor. 2013’de Çin’in yükselişinin konuşulmaya ve ABD’nin muhtemel cevapları konuşulmaya devam ediliyor.

8) Müslüman Kardeşler’in yükselişi ve Mısır: 2012, Mısır’da ilk demokratik seçimlerin ve Müslüman Kardeşler’in iktidara gelmesinin yılı oldu. Müslüman Kardeşler, demokratik seçimle iktidara geldiler ancak daha ilk hamlelerinde demokrasiden çok hoşlanmadıklarını gösterdiler. Müslüman Kardeşler ve muhalifler arasındaki gerilim 2013 senesinde de sürmeye devam edecek. Müslüman Kardeşler’in iktidarı uzun bir iktidar mı olacak yoksa bir yaz yağmuru mu olacak? 2013, bunun büyük ölçüde anlaşılacağı sene olacak. 

9) Libya’nın Afganistanlaşması süreci: Libya’da Kaddafi yönetimin devrilmesinden sonra bir hükümet oluştu ancak bir iktidar oluşmadı. Ülke değişik radikal gruplar ve aşiretler arasında parçalanmış durumda. Bugünlerde uluslararası basında çok bahsedilmese de Libya’nın parçalanması büyük bir ihtimal. Radikal İslamcı gruplar, bu ülkede Kaddafi’nin cephaneliği üzerinde oturmuş, ülkeyi Afganistanlaşıyorlar.Libya’da otoritenin çöküşü ve cihadist gruplar, Mali’nin kuzeyinde yönetimi ele geçirmiş durumdalar. 2013’te Libya Kuzey Afrika’ya istikrarsızlık ihraç etmeye devam ederken, kendi parçalanma sürecinin dinamiklerini de geliştirecek.

10) Afganistan ve Pakistan dağılacak mı: 2012’ye kadar Afganistan’da bir devlet yapısının nasıl kurulacağı üzerinde duruldu. Ancak 2012’den itibaren Afganistan’ın bir devlet olarak geleceğinden gittikçe ümit kesildiği görülüyor. Amerikan strateji yazınında 2012 içinde “acaba Afganistan’ı kuzey ve güney olarak bölmek daha mı faydalı olur” tartışmasının yapılmaya başlandığı görülüyor. Bu tartışmaya 2012 sonundan itibaren daha belirgin bir şekilde “ABD’nin düşmanı olarak Pakistan ve Pakistan bölünmeli mi” sorusunun eklendiği görülüyor. 2013 senesi içinde Afganistan ve artan oranda Pakistan konusunu tartışmaya devam edeceğiz. 

11) Chavez sonrasında Latin Amerika: Latin Amerika’nın sempatik anti-Amerikan lideri Hugo Chavez’in kanser hastalığı ilerliyor. Yerine yardımcısının geçmesi için gereken hazırlıkları yaptı. Eğer süreç bu şekilde devam eder ise Chavez, 2014 senesinde iktidarda ve hatta dünyada olmayabilir. Chavez’in ölümü Latin Amerika’da gelişen anti-Amerikancı dalganın ağır bir darbe almasına, liderini kaybetmesine ve yeni bir lider üretememesi durumunda da erimesine yol açabilir. Türk medyasının ve üniversitelerin “radarları” dışındaki Latin Amerika ve ABD, bu sene Chavez sonrası Venezüela’yı ve Latin Amerika’daki gelişmeleri çok konuşacak. 

12) Kuzey Kore kendi roketi ile kendi uydusunu yörüngeye oturttu: Türkiye, toplama bir yapı olan (bu işler böyle başlar ve bu da önemlidir) Göktürk-2’yi Çin’den yörüngeye yollarken, Batı medyasında geri kalmış, insanları açlıktan ölen olarak gösterilen Kuzey Kore, kendi yaptığı uyduyu kendi füzesi ile uzaya yolladı ve dünyanın yörüngesine oturttu. Bu noktada ABD’yi ilgilendiren husus, olması, Türkiye’de çok ilgilenilmeyen bu ülke 2013’te de dünyanın gündeminde olmaya devam edecek.

13) Hegemonyanı zayıflaması tartışmalarının yoğunlaşması: ABD hâlâ dünyanın en güçlü ülkesi. Daha bir süre öyle olmaya da devam edecek. Ancak artık Amerikan hegemonyasının kırıldığı Washington’da kabul ediliyor. Bush döneminde yapılan son büyük atak, hegemonyanın ömrünü uzatacağı yerde kısalttı.Ancak henüz çok kutuplu bir dünya sisteminin kuralları da oluşmadığı için sahte bir hegemoni ile dengesiz bir süreç uluslararası ilişkilere egemen olmuş durumda. 2013 senesinde de hegemonyanın zayıflaması tartışmaları uluslararası ilişkiler gündeminin önemli parçalarından birisi olmaya devam edecek.

14) Küresel ekonomik kriz: Devam ediyor

15) Küresel ısınma: Konuşmaya devam edeceğiz.
Yorumlar (0)
15
açık
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 34 93
2. Fenerbahçe 34 89
3. Trabzonspor 35 58
4. Başakşehir 35 55
5. Beşiktaş 35 54
6. Alanyaspor 35 49
7. Kasımpasa 35 49
8. Rizespor 35 49
9. Sivasspor 34 48
10. Antalyaspor 34 45
11. A.Demirspor 35 44
12. Samsunspor 35 42
13. Kayserispor 35 41
14. Ankaragücü 35 39
15. Karagümrük 35 37
16. Konyaspor 34 36
17. Gaziantep FK 34 34
18. Hatayspor 34 33
19. Pendikspor 34 30
20. İstanbulspor 35 16
Takımlar O P
1. Eyüpspor 33 72
2. Göztepe 33 69
3. Sakaryaspor 33 57
4. Bodrumspor 33 56
5. Ahlatçı Çorum FK 33 56
6. Kocaelispor 33 55
7. Bandırmaspor 33 50
8. Boluspor 33 50
9. Gençlerbirliği 33 50
10. Erzurumspor 33 44
11. Manisa FK 33 40
12. Ümraniye 33 40
13. Keçiörengücü 33 39
14. Tuzlaspor 33 37
15. Adanaspor 33 36
16. Şanlıurfaspor 33 35
17. Altay 33 9
18. Giresunspor 33 7
Takımlar O P
1. Arsenal 36 83
2. M.City 35 82
3. Liverpool 36 78
4. Aston Villa 36 67
5. Tottenham 35 60
6. Newcastle 35 56
7. Chelsea 35 54
8. M. United 34 54
9. West Ham United 36 49
10. Bournemouth 36 48
11. Brighton 35 47
12. Wolves 36 46
13. Fulham 36 44
14. Crystal Palace 35 40
15. Everton 36 37
16. Brentford 36 36
17. Nottingham Forest 36 29
18. Luton Town 36 26
19. Burnley 36 24
20. Sheffield United 36 16
Takımlar O P
1. Real Madrid 34 87
2. Girona 34 74
3. Barcelona 34 73
4. Atletico Madrid 34 67
5. Athletic Bilbao 34 61
6. Real Sociedad 34 54
7. Real Betis 34 52
8. Valencia 33 47
9. Villarreal 34 46
10. Getafe 34 43
11. Osasuna 34 39
12. Deportivo Alaves 33 38
13. Sevilla 33 38
14. Las Palmas 34 37
15. Rayo Vallecano 33 34
16. Mallorca 34 32
17. Celta Vigo 34 32
18. Cadiz 34 26
19. Granada 33 21
20. Almeria 33 14