YÜZDE ON BEŞ KREDİ

10. Ekonomik Kalkınma Planı, açıkladı. Basın ve kameralar önünde yapılan açıklamanın bir bölümü ev kredisi ile ilgili.

Açıklamaya göre:

1-Devlet ev alacaklara kredi verecek.

2-Bu kredi tüm ev alacaklara değil, ilk defa ev alacaklara verilecek.

3-Bu krediyi almak için vatandaş, elindeki parayı bir bankaya yatırıp, beş yıl bekleyecek.

4-Devlet, vatandaşa bankaya yatırdığı paranın %15’i kadar kredi verecek.

Ne güzel değil mi? Devlet, evi olmayan insanlar ev alsın diye kredi veriyor. Üstelik kredi evi olana değil, ilk defa ev alana verildiğine göre; paralar zengine değil yoksul ve dar gelirliye gidecek.

Bu ülkede evi olmayan var mı? Var. Kim bunlar? Çok az bir ücret veya maaş ile çalışıp, sadece karnını doyuracak kadar para kazananlar. Bu insanlar ev almak istiyor mu? İstiyor, ama yeterli paraları yok. Devlet, işte bu vatandaşlara kredi verecek. Verecek ama şartları var. Neymiş o şartlar?

1-Kredi alacak olan kişi ilk defa ev alıyor olacak.

2-Bu kişinin elinde bir miktar para olacak.

3-Vatandaş, bu parayı beş yıl bir bankada tutacak.

Gelin basit bir hesap yapalım. İstanbul’da bir daire kaç lira? 200 bin lira, 400 bin lira. Biz buna 300 bin diyelim. Asgari ücret: 950 lira, ortalama işçi aylığı: bin 500 lira, ortalama memur maaşı: 2 bin 200 lira.

950 lira asgari ücret alan bir işçi, bin 500 lira maaş alan bir usta ya da 2 bin 200 lira maaş alan bir memur; karnını zar zor doyururken hangi parayı bankaya yatıracak? 300 bin liranın %85’i olan 255 bin lirayı nasıl bir araya getirecek?

Bir akıllı, anasından alsın, babasından alsın, teyzesinden, dayısından alsın, bankadan kredi çeksin de diyebilir. Bu ne kadar gerçekçi? Hadi, buldu diyelim. Elinde 255 bin lira para olan adam, her ay 500 lira kira ödeyip, niye beş beklesin.

Beş yıl sonraki 255 bin lira ile bugünkü 255 bin liranın satın alma gücü aynı olur mu? Bugün 255 bin lira eden daire, beş yıl sonra da 255 bin lira mıdır? Aynı olsa bile karnını zar zor doyuran bir dar gelirli 300 bin lirayı nasıl geri öder?

255 bin lirası yoksa, 10 bin lira yatırsın diyenler, beş yıl sonra on bir buçuk milyon lira ile hangi daire alınır? Bu bir kredi değil, parası olmayan vatandaşa verilen boş bir vaattir. Bu bir kredi değil, elinde üç beş kuruş parası olanları beş yıl rehin tutmaktır. Bu bir kredi değil, elinde üç beş kuruş parası olan vatandaşın parasını kibarca elinden alıp bir bankayı zengin etmektir.

Bu iş tutmaz. Zira 10,5 milyon lira ile ev alınmaz. Elinde 255 bin lirası olansa: hemen bir emlakcıya gidip, “Dünyada mekân, ahirette iman” diyerek, başını sokacak bir ev alır.

Devlet, vatandaş ev sahibi olsun diye kredi verecekse: bu krediyi hemen şimdi vermeli, kredi bir ev (daire) almaya yeterli, geri ödemesi kira öder gibi 300-500 liralık taksitler halinde olmalıdır. Bunun dışındaki tüm modeller, havada kalmaya mahkûmdur.