18.05.2013, 04:11

Başbakan Erdoğan ABD’de Suriye konusunda neler duyabilir

Başbakan Erdoğan’ın ABD ziyareti sırasında gündemindeki en önemli konu; hele Reyhanlı katliamından sonra Obama’nın Suriye ziyaretini değiştirerek, Şam’da rejimi devirecek bir askeri-politik stratejiyi benimsemesi için Ankara’nın talepleri olacak. Oysa Amerikan Yönetimi ısrarla, Suriye’ye yapılacak bir Amerikan askeri müdahalesinden hatta muhalefetin silahlandırılmasından dahi uzak duruyor.Hatta Obama kırmızı çizgi ilan ettiği “Esad rejiminin kimyasal silah kullanması” eylemi gerçekleşince, müdahale yerine yeni kırmızı çizgiyi “sistemli kimyasal silah kullanma” şeklinde değiştirdi.

ABD’nin Suriye’ye müdahaleden uzak durmasının aşağıda ele alacağımız bir çok nedeni var. Bu nedenlerin dışında üstelik ABD ile Rusya, Amerikan Dı işleri Bakanı Kerry’nin son Moskova ziyareti sırasında Suriye’de barış sürecinin başlamasını hedefleyen bir konferans için anlaştılar. Ve Savaş Süzal’ın Yeniçağ’da 14 Mayıs’da yazdığına göre Washington’da bazı istihbarat çevreleri, Reyhanlı katliamının gerçek amacının, ABD ile Rusya’nın üzerinde uzlaştığı konferansı sabote etmek olduğunu düşünüyorlarmış. Benzer bir düşünce katliamdan hemen sonra Rusya Parlamentosu Uluslararası İlişkiler Komitesi Başkan Yardımcısı tarafından da açıklandı.

Moskova ile ABD’nin üzerinde anlaştığı bir konferans olmasaydı da Washington’un Suriye’ye müdahale etme konusunda isteksiz olmasının bir çok nedeni var. Öncelikli olarak bu tür müdahalelerde karar verici olan Amerikan Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı, CIA Başkanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı’ndan oluşan savaş kabinesi diyebileceğimiz karar mekanizmasının bütün üyeleri Amerikan ordusunun önümüzdeki yıllarda Orta Doğu’da savaşmasını Amerikan menfaatlerine aykırı görüyorlar. Sadece onlar değil, Zbigniew Brzezinski gibi Amerikan stratejik düşüncesinin temellerini oluşturan insanlar da Amerikan müdahalesinin olayları daha da içinden çıkılmaz hale getireceği düşüncesinde. Brzezinski bir Amerikan müdahalesinin ABD-İran çatışmasına neden olabileceğini, bunun da Afganistan’da Amerikan menfaatleri aleyhine sonuçlar verebileceğini söylüyor. Ayrıca Rusya ve Çin ile de sürtüşme doğuracağını düşünüyor.

ABD’nin Suriye’ye müdahale etmek istememesinin yukarıda andığımız değişik nedenlerine gelince:

1) Amerikan ordusu savaş yorgunu. Bundan dolayı Libya’ya müdahale söz konusu olduğu zaman Amerikalı generaller karşı çıkmıştı.

2) Amerikan halkı 2002’den buyana süren ve sonu görünmeyen savaşlardan çok yorgun.

3) Amerikan Yönetimi Orta Doğu’da oyalandıkça, Çin’in Pasifik’teki, Afrika’daki ve Güney Amerika’daki yükselişinin devam ettiğini görüyor.

4) Amerikan ekonomisi de savaş yorgunu ve kriz aşılabilmiş değil.

5) Afganistan’da savaş devam ediyor. Savaş hâlâ sonuç almaktan çok uzak. Amerikan ordusu çekilir çekilmez Taliban, Afganistan’ı devralacak, El Kaide muzaffer güç olarak dönecek.

6) Irak’ta Amerikan müdahalesi, gerisinde parçalanmış bir Irak bıraktı. ABD’nin gizli gündemi bağımsız Kürdistan olsa da bunun istenmeyen yan çıktısı, Şii ve İran’ın müttefiki olan bir Irak.

7) Libya’da ABD’nin müdahalesi ile Kaddafi rejimi devrildi ancak yerine Amerikan veya Batı yanlısı istikrarlı bir rejimin geldiğini söylemek mümkün değil. Aksine Libya her geçen gün biraz daha radikal Selefi güçlerin kontrolüne giriyor, ülke parçalanma sürecine doğru kayıyor. Üstelik Libya ordusunun cephanelikleri, Afrika başta olmak üzere değişik coğrafyalarda Amerikan karşıtı güçlerin eline geçiyor.

8) Nihayet Pakistan, artık Amerikan strateji literatüründe Afganistan ile birlikte “AfPak” olarak anılacak kadar iç içe geçmiş ve istikrarsızlaşmış bir ülke. Üstelik ABD’nin müttefiki görünmesine rağmen kendi stratejik gündeminden dolayı El Kaide liderlerini saklayan bir ülke.

Amerikan karar alıcıları böyle bir ortamda Suriye’ye müdahale fikrine çok cazip bakmıyor. Suriye, İran ve Rusya açısından sırası ile yaşamsal müttefik ve çok önemli müttefik iken, Amerikan menfaatleri açısından çok büyük bir önem taşımıyor. Ayrıca ABD, Suriye’de Esad rejiminin devrilmesi durumunda bütün Suriye’yi kontrol edebilecek bir siyasi güç olmadığını görüyor. Üstelik Esad rejimi de düşünüldüğü kadar zayıf değil. Son aylarda rejim güçlerinin, büyük bir atağa geçerek bir çok şehri kontrol altına aldığı görülüyor. İran ve Hizbullah, 16 bin kişilik elit birlikler ile Esad rejiminin yanında savaşmaya başladı.Bu sırada İsrail’in Esad güçlerine saldırması, Esad’ı Arapların ortak düşmanı “İsrail’e karşı savaşan lider” konumuna oturttu. Esad güçleri toparlanırken, Özgür Suriye Ordusu’nun zayıfladığına dair güçlü veriler var. Özgür Suriye Ordusu’ndan ayrılanlar El Kaide’ye geçiyor.

Üstelik El Kaide öncülüğündeki muhalefetin Şam’ı ele geçirmesi durumunda iki ihtimal var. Bunlardan birisi; Esad güçlerinin bu durumda Akdeniz kıyısında Lazkiye’den başlayıp güneye doğru inen Nusayristan’a çekilmesi ve burada Nusayriler, Hıristiyanlar ve laik Sünniler ile yeni bir savunma hattı kurması. Diğer ihtimal ise Nusayrilerin ve Hıristiyanların imha edilecekleri kaygısı ile güneye, Lübnan’a kaçmaları. Bu da Batı başkentlerinde konuşulan bir ihtimal. Bu durumda istikrarsızlığın Lübnan’a taşınacağı düşünülüyor. Bütün bu ihtimaller Washington’u, Suriye’ye müdahale fikrinden uzak tutuyor.

Brezinski’nin gündeme getirdiği bir ihtimal daha var; Amerikalı stratejist, Amerikan ordusunun kuzeyden Türk ordusunun da desteği ile Irak tipi büyük bir güçle müdahale etmesinin hızlı sonuç alacağı için bazı olumsuzlukları ortadan kaldıracağını veya azaltacağını ifade ediyor. Ve ekliyor, “Ancak bu, Türkiye’nin özellikle Kürt azınlıkla olan sorunları başta olmak üzere iç sorunlarından dolayı pek muhtemel değil” diyor.

Eğer PKK, Kuzey Irak’a çekilip, oradan Suriye’nin kuzeyine geçer ise Suriye’de rejime karşı Türkiye-ABD-El Kaide-PKK ittifakı oluşur mu?Bu ihtimal dışında Erdoğan’ın Washington’dan bu aşamada, çok güçlü bir Suriye politikasına destek çıkarması mümkün görünmüyor.

#Başbakan #Erdoğan #ABD #Suriye #konusunda #neler #duyabilir

Yazarın Önceki Makalesi Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	36	99
2. Fenerbahçe	36	93
3. Trabzonspor	36	61
4. Başakşehir	36	58
5. Beşiktaş	36	55
6. Kasımpasa	36	52
7. Alanyaspor	36	50
8. Rizespor	36	49
9. Sivasspor	36	48
10. Antalyaspor	36	45
11. A.Demirspor	36	44
12. Samsunspor	36	42
13. Kayserispor	36	41
14. Konyaspor	36	40
15. Ankaragücü	36	39
16. Gaziantep FK	36	38
17. Hatayspor	36	37
18. Karagümrük	36	37
19. Pendikspor	36	36
20. İstanbulspor	36	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	34	75
2. Göztepe	34	70
3. Sakaryaspor	34	60
4. Bodrumspor	34	57
5. Ahlatçı Çorum FK	34	56
6. Kocaelispor	34	55
7. Boluspor	34	53
8. Gençlerbirliği	34	51
9. Bandırmaspor	34	50
10. Erzurumspor	34	44
11. Ümraniye	34	43
12. Manisa FK	34	40
13. Keçiörengücü	34	40
14. Adanaspor	34	39
15. Şanlıurfaspor	34	38
16. Tuzlaspor	34	38
17. Altay	34	10
18. Giresunspor	34	7

Takımlar	O	P
1. M.City	37	88
2. Arsenal	37	86
3. Liverpool	37	79
4. Aston Villa	37	68
5. Tottenham	37	63
6. Chelsea	37	60
7. Newcastle	37	57
8. M. United	37	57
9. West Ham United	37	52
10. Brighton	37	48
11. Bournemouth	37	48
12. Crystal Palace	37	46
13. Wolves	37	46
14. Fulham	37	44
15. Everton	37	40
16. Brentford	37	39
17. Nottingham Forest	37	29
18. Luton Town	37	26
19. Burnley	37	24
20. Sheffield United	37	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	36	93
2. Barcelona	35	76
3. Girona	36	75
4. Atletico Madrid	36	73
5. Athletic Bilbao	36	62
6. Real Betis	35	55
7. Real Sociedad	35	54
8. Villarreal	36	51
9. Valencia	35	48
10. Getafe	36	43
11. Deportivo Alaves	36	42
12. Sevilla	36	41
13. Osasuna	36	41
14. Rayo Vallecano	36	38
15. Celta Vigo	36	37
16. Las Palmas	35	37
17. Mallorca	36	36
18. Cadiz	36	32
19. Granada	36	21
20. Almeria	35	17