13.09.2014, 13:22

Muhtar Sakafî Hareketi ve Kerbela’nın İntikamı

Kerbela’nın intikamı için başlatılmış ve gerçekten kayda değer sonuçlar doğurmuş olan hareketlerden biri Muhtar Sakafi hareketidir. Hareketin öncüsü Muhtar Sakafi, İslam tarihinde derin bir iz bırakmış ve deyim yerindeyse kendi ölçülerinde çığır açmış biridir.

Muhtar, Taif’in Sakif kabilesine mensuptu. Babası Köprü savaşında yaşamını yitirince amcası Mesud oğlu Sa’d tarafından yetiştirildi. Sa’d, Cemel Vak’ası’nda Hz. Ali’nin yanında yer aldı ve sonradan Medain valiliğine atandı. Muhtar, büyük olasılıkla amcası tarafından Hz. Ali taraftarı olarak yani Alici olarak yetiştirildi.

Muhtar’ın en önemli özelliklerinden biri de son derece iyi bir söylevci yani hatip olup insanları etkileyebilmesiydi. Çok cesur ve atılgan bir şahsiyet olan Muhtar, daima Ali yanlısı bir çizgi takip etti. Bu yönde bazı aksi iddialar ve örnekler rivayet edilse de ona tarihi kimliğini kazandıran son hareketi söz konusu iddia ve örnekleri geçersizlemektedir. Dahası başkaca bazı örnekler de ondaki Alici tavrı gözler önüne sermektedir.

Bu noktada iki örneği sunmak isabetli olacaktır.

Büyük şehit Adî oğlu Hucr olayında kendisinden Kufe Valiliği tarafından Hucr aleyhine tanıklık yapması istendiğinde o, bu istediği kararlılıkla reddetmiştir. Bundan dolayı da cezai yaptırıma uğramış ama bir kısım girişimler sonucu daha büyük bir sorunla karşılaşmaktan kurtulmuştur.

Muhtar, Akil oğlu Müslim’in Kufe Valisi Ziyad oğlu Ubeydullah tarafından vahşice katledilmesine de sert tepki gösterdi. Bundan ötürü de hapse atıldı. Bir vesileyle hapisten kurtulan Muhtar, bir yıl kadar Taif’te kaldı.

Yezit’in ölüm haberi üzerine Hicaz’a giden Muhtar, burada ehlibeyt yakınlarına ulaşarak başlatacağı hareket için onlardan destek istedi. Bu maksatla Hz. Ali’nin oğlu Muhammed b. Hanefiyye’ye gitti. Ona Kerbela’da vahşice canlarına kıyılan ehlibeytin intikamını almak için yakında Kufe bölgesinde bir hareket başlatacağını bildirdi.

Muhammed bin Hanefiyye ise şöyle dedi;

“ Yüce Allah, bir takım vasıtalarla ehlibeytin öcünü zalimlerden alacaktır.”

Muhtar, bu sözden kendi hareketi için bir destek anlamı çıkararak Kufe’ye gitti. Hemen çalışmalarına başladı. Halk arasında hareketi için propagandaya başladı.

Muhtar, Muhammed bin Hanefiyye’nin kendisini emir / vezir olarak görevlendirdiğini, bu sebeple haksızlığa ve zulme karşı direniş başlatıp mücadele edeceğini, ehlibeytin öcünü alacağını, iyilerin yanında kötülerin karşısında olacağını, Allah’ın kitabı ve elçisinin sünnetini ihya edeceğini belirterek yoğun bir örgütlenmeye girişti. Bu maksatla halktan biat almaya başlayan Muhtar o sırada cereyan eden Tevvabun Hareketine katılmadı ve destek de vermedi.

Tevvabun Hareketinin başarısızlığa uğramasının ardından çalışmalarını daha da yoğunlaştıran Muhtar, o esnada Kufe Valisi olan Abdullah bin Yezit’e şikâyet edildi. Şikâyetler sonucu tutuklanıp hapse atıldı. Bu durum kendisine yönelik biatların hızla artması sonucunu doğurdu. Özellikle ehlibeyt yakınları Muhtar’a yoğun bir şekilde biat etmeye başladı. Sonunda Ömer oğlu Abdullah’ın tavassutuyla şartlı da olsa zindan çıkmayı başardı.

Valilik, Muhtar’ı serbest bırakmadan önce, bundan böyle Kufe ve çevresinde herhangi bir isyana kalkışmaması ve taşkınlık yapmaması doğrultusunda kendisinden söz aldı. Fakat Muhtar, faaliyetlerine devam etti. Kendisine biat edenlerin sayısı daha da arttı. Özellikle Mevali denen Arap olmayan Müslümanlar tarafından da şiddetle ve heyecanla destekleniyordu. Hatta Muhtar, Mevaliden bazı kimselere de komutanlıklar verdi ki bu, karşıtlarınca yadırgandı. Zira Araplarda Arap olmayanlara karşı Müslüman dahi olsalar bir dışlama söz konusuydu. Muhtar İslam tarihinde Mevalileri de yönetime ortak etmesi bağlamında yeni bir yol açtı.

Muhtar, bu sırada cesaret ve kahramanlığıyla meşhur olan Eşter oğlu İbrahim’i de kendi saflarına katmayı başardı. Eşter oğlu İbrahim, Hz. Ali’nin ünlü kumandanlarından El – Eşter Nehaî’nin oğlu olması itibariyle de çevresinde son derece saygın bir kimse olarak kabul gören biriydi. Eşter oğlu İbrahim’in Muhtar hareketine katılması Muhtar’ın gücüne güç kattı. Muhtar, koşulların yeterince olgunlaştığını düşündü ve Hicri 66 yılı Rebiülevvel ayının ortalarında yani Miladî 685 yılı Ekim ayı ortalarında büyük ayaklanmayı başlattı. Kufe sokaklarında büyük ateşler yakıldı. İsyan hızla ilerledi ve o sırada Mekke yönetiminin Kufe Valisi olan Muti oğlu Abdullah, valilik köşkünü terk etmek zorunda kaldı. Böylece Muhtar, Kufe’de yönetime el koydu.

Muhtar’ın yönetime el koymasının ardından yaptığı ilk iş, valiliğin hazinesindeki paraları ayaklanmaya katılanlar arasında paylaştırmak oldu. Ardından örgütünü genişletip bağımsızlığını ilan etti.

Sıra intikama gelmişti. Muhtar’ın emriyle Kerbela katliamında İmam Hüseyin’in karşısında yer alanların peşine düşüldü. Böylece İmam Hüseyin için öldürme talimatı veren Ziyad oğlu Ubayedullah başta olmak üzere Sa’d oğlu Ömer, Zilcevşen oğlu Şemir, Tufeyl oğlu Hâkim, Yezid oğlu Havaley Enes oğlu Sinan gibileri teker teker yakalanıp öldürüldü. Kerbela katliamından yaklaşık 6 yıl sonra Temmuz 686 yılı itibariyle Kerbela’nın kısmen de olsa öcü alınmış oldu.

Kerbela katliamı sırasında katledilen İmam Hüseyin ve yanındakilerin kesik başlarının Yezit’e gönderilmesi gibi Muhtar da öç sırasında öldürülenlerin başlarını Muhammed Hanefiyye’ye gönderdi.

Muhtar Sakafi Hareketi böylece büyük ölçüde amacına ulaşmış oldu. Ne var ki yaklaşık bir yıl sonra Mekke yönetimini elinde bulunduran Zübeyr oğlu Abdullah’ın kardeşi Mus’ab komutasındaki ordu Muhtar kuvvetleriyle karşı karşıya geldi. Hammam A’yun civarındaki çarpışmalarda Muhtar kuvvetleri büyük kayıp verdi. Muhtar, sonunda Kufe’ye çekildi. Dört ay süren kuşatmanın ardından çaresiz kalan Muhtar, az sayıdaki taraftarıyla kuşatmayı yarma girişiminde bulunduysa da başarılı olamadı ve 687 yılı Nisan ayı başında çarpışmalarda yaşamını yitirdi.

Muhtar, böyle bir sonla yaşama veda etse de o, tarihe Kerbela’nın öcünü alan kişi olarak geçti. Muhammed Hanefiyye’nin; “Yüce Allah, bir takım vasıtalarla ehlibeytin öcünü zalimlerden alacaktır,” şeklindeki sözü kısmen de olsa gerçekleşmiş oldu. Unutulmamalıdır ki Muhtar Hareketi, Kerbela’nın öcünü tümüyle almış değildir. Öç sadece kısmen gerçekleşmiştir. Tarihin sonraki evrelerinde benzer hadiseler yaşanmaya devam etti. Bilinmelidir ki İmam Muhammed Mehdi’nin zuhuruna değin Kerbela’nın nihai öcü alınmış olmayacaktır.

Muhtar Hareketi, Emevi saltanatına son veremedi. Zira Kufe ve çevresinde cereyan etmişti. Yani coğrafi manada son derece mahdut kalmıştı.

#Muhtar #Sakafî #Hareketi #Kerbela #nın #İntikamı

Yazarın Sonraki Makalesi

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	33	90
2. Fenerbahçe	33	86
3. Trabzonspor	33	55
4. Beşiktaş	33	51
5. Başakşehir	33	49
6. Rizespor	33	48
7. Kasımpasa	33	46
8. Antalyaspor	33	45
9. Alanyaspor	33	45
10. Sivasspor	33	45
11. A.Demirspor	33	41
12. Samsunspor	33	39
13. Ankaragücü	33	37
14. Kayserispor	33	37
15. Konyaspor	33	36
16. Gaziantep FK	33	34
17. Hatayspor	33	33
18. Karagümrük	33	33
19. Pendikspor	33	30
20. İstanbulspor	33	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	31	69
2. Göztepe	31	63
3. Ahlatçı Çorum FK	31	55
4. Sakaryaspor	31	54
5. Bodrumspor	31	52
6. Kocaelispor	31	52
7. Bandırmaspor	31	47
8. Boluspor	31	47
9. Gençlerbirliği	31	47
10. Erzurumspor	31	42
11. Ümraniye	31	37
12. Manisa FK	31	36
13. Keçiörengücü	31	36
14. Şanlıurfaspor	31	34
15. Tuzlaspor	31	33
16. Adanaspor	31	32
17. Altay	31	15
18. Giresunspor	31	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	34	77
2. Liverpool	34	74
3. M.City	32	73
4. Aston Villa	34	66
5. Tottenham	32	60
6. M. United	33	53
7. Newcastle	33	50
8. West Ham United	34	48
9. Chelsea	32	47
10. Bournemouth	34	45
11. Brighton	32	44
12. Wolves	34	43
13. Fulham	34	42
14. Crystal Palace	34	39
15. Brentford	34	35
16. Everton	34	33
17. Nottingham Forest	34	26
18. Luton Town	34	25
19. Burnley	34	23
20. Sheffield United	34	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	32	81
2. Barcelona	32	70
3. Girona	32	68
4. Atletico Madrid	32	61
5. Athletic Bilbao	32	58
6. Real Sociedad	32	51
7. Real Betis	32	48
8. Valencia	32	47
9. Villarreal	32	42
10. Getafe	32	40
11. Osasuna	32	39
12. Sevilla	32	37
13. Las Palmas	32	38
14. Deportivo Alaves	32	35
15. Rayo Vallecano	32	34
16. Mallorca	32	31
17. Celta Vigo	32	31
18. Cadiz	32	25
19. Granada	32	18
20. Almeria	32	14