Türkiye nüfusu neden hızla yaşlanıyor?

Dünyanın en kalabalık 68'inci ülkesi Türkiye... Nüfusu 84 milyonu aşıyor. Genç nüfusa sahip olan ülkelerin başında geliyor. Nüfus artış hızı böyle devam ederse önümüzdeki 50 yıl içerisinde her 4 kişiden biri 65 yaş üstü olacak.

2016 yılında Türkiye'de yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı yüzde 8,3. Bu oran 2021 yılında ise yüzde 9,7'ye yükseldi.

Yaşlı nüfusu 2016'da 6 milyon 651 bin idi. 2021'de ise yüzde 24 artarak 8 milyon 245 bin oldu.

Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Rümeyza Kazancıoğlu "Evet yaşlanıyoruz en son TÜİK verilerini gözden geçirdiğimizde çarpıcı olan rakam son 5 yıl içindeki yaşlı nüfusumuzun yüzde 25 oranında artması. Bu oldukça hızlı bir artış genç nüfusa hala sahibiz dünyaya baktığınızda öyle ama yaşlanan nüfusumuz da artıyor tüm dünyada olduğu gibi artıyor" dedi.

Nüfus projeksiyonlarına göre 2030'da yüzde 12,9, 2040'ta da yüzde 16,3 oranında yaşlı nüfusun olması öngörülüyor. Türkiye bu hızla yaşlanmaya devam ederse 2040 yılında 65 yaş üstü nüfus 0-5 yaş grubunu geçmiş olacak.

"Türkiye nüfusunun yaşlanma süreci 30 yıl içerisinde hızla gerçekleşecek"

"Türkiye'nin nüfusunun aslında yaşlandığını, geçmiş 10 yıldan itibaren izliyoruz ve gelecek 30 yıl içerisinde bu süreç çok daha hızlı bir biçimde gerçekleşecek" diyen İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Şentürk, sözlerine şöyle devam etti:

“ Özellikle gelişmiş ekonomilere sahip ülkelerle kıyasladığımızda biz bu süreci çok daha hızlı bir biçimde yaşıyoruz. Sözgelimi bu ülkeler 70, 80 ya da 100 yıllık bir süreçte. Yaşlı bir nüfusa erişirken ya da çok sayıda ya şu nüfusa sahip olurken, biz bunu 20 30 yıllık kısa bir sürede yaşayacağız. Türkiye de henüz her 10 kişiden birinin yaşlı olduğunu söyleyebiliriz bu açıdan henüz çok yaşlı bir nüfus olduğumuz söylenemez ama veriler bize. 2040 yıllarda 2050 yıllarda ciddi bir yaşlı nüfusu sahip olacağımızı gösteriyor."

Yaşam stili, çekirdek aileye ve tek yaşamaya dönüştü

Gelişen yaşam standardı, artan kent nüfusu, değişen demografik yapı, geleceğe yönelik kaygılar... Hızla artan yaşlanma oranlarının birer sebebi.

Alışık olunan aile düzeninin bozulmaya başladığının altını çizen Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kazancıoğlu, "Kentli nüfusumuz artmaya başladı. Bir projeksiyon var 2030'a geldiğimizde dünya nüfusunda 5 kişiden 1'ii kentli diye bahsediyorlar bir kent nüfusunda artış var ve yaşam stili değişti. Çekirdek aileye hatta tek başına yaşamaya döndü" İfadelerini kullandı.

İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şentürk “Kadınların daha fazla iş hayatına katılması gibi farklı nedenlerle doğurganlığın azalmaya başladığını, örneğin yine evlenme yaşının daha üst seviyelere çıkması gibi. Yani evlilik ve aile birlikteliğinin ve çocuk sayısına yansıması söz konusu olabiliyor. Dünyadaki farklı gelişmeler de bunu da çok etkin. Örneğin iklim değişikliği gibi ya da ekonomiye bağlı gıda sorunları gibi unsurlar da insanların 1 tür güvensizlik ortamında daha az çocuk yapmalarına sebebiyet veriyor” diye konuştu.

Tıp ve teknolojideki gelişmeler de yaşlı nüfus artışında rol oynuyor

Tıp ve teknolojide yaşanan gelişmeler yaşamı uzatıyor... Anne ve bebek sağlığına yönelik yatırımlar da ortalama yaşam süresini uzatan faktörler arasında. Bu durum yaşlı nüfus oranının da artmaya devam etmesi anlamına geliyor.

Sağlıklı bebeklerin doğmasının sağlıklı insanların daha uzun yaşamasına yol açtığını söyleyen Bezmialem Vakıf Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Kazancıoğlu, şöyle konuştu:

“Gelişmekte olan ülkelerde bile artık doğum koşullarının iyileşmesi anne sağlığının kontrol edilmesi birinci etmen, iş oradan başlıyor. İkincisi bizim sağlık alanındaki gelişmeler pek çok hastalığın daha erken dönemde tanınmasını ve bunların tedavisini sağladı. Dolayısıyla belli bir yaşa ulaşan nüfusun da oranı artmaya başladı. Rahat konfor yaşam kalitesinin artması bu yaşın artmasını ve daha uzun yaşa kadar kişilerin hayatta kalabilmesini sağladı.”

Yaşlı nüfüs oranı dünyada da artıyor

Yaşlı nüfus oranı yalnızca Türkiye'de değil dünyada da artmaya devam ediyor.

Halihazırdaki nüfusu yaşlı kabul edilen Monako, Japonya,İtalya ve Yunanistan'da da yaşlı nüfus oranı yüzde 20'nin üzerine çıktı. Kıta Avrupa'sı da yüzde 19'luk yaşlı nüfusuyla dünyanın en yaşlı kıtası oldu.

Avrupa Birliği'ne bağlı 27 ülkenin 2019 yılında 90,5 milyon olan yaşlı nüfusunun, 2050'de 129,8 milyona ulaşması bekleniyor.

Artış hızını etkileyen çok sayıda faktör var. Dünyanın hızla yaklaşan yaşlanma sorunuyla baş edebilmesi için yaşlı nüfusun aktif katıldığı yeni politikalara ihtiyacı olacak.

Haber: Fahriye Demirci
Kamera: Mustafa Oğuz
Kurgu: Yaşar Aslan